Çarpık ayak, tıbbi adıyla talipes equinovarus, doğuştan görülen ve ayak yapılarını etkileyen bir ortopedik deformitedir. Bu durumda ayağın ön kısmı içe doğru dönerken topuk aşağı doğru yönelir. Şiddetli vakalarda ayağın alt kısmı yana ya da yukarı bakacak kadar dönmüş olabilir. Her 1.000 bebekten yaklaşık 1–4’ünde görülen bu durum, erkek çocuklarda kızlara göre iki kat daha sık ortaya çıkar.
Günümüzde pek çok aile, bebek doğmadan önce yapılan rutin ultrason incelemelerinde bu durumu öğrenebilmektedir. Bebek doğduğunda ise tanı net olarak konur. Tedavinin ideal olarak ilk bir ay içinde başlaması son derece önemlidir. Erken tedavi sayesinde çocuklar büyüdükçe koşabilir, oynayabilir ve günlük yaşamda normal şekilde hareket edebilirler. Çarık ayak tedavi edilmezse kendiliğinden düzelmez ve yürümede ciddi sorunlara yol açabilir.
Aile öyküsü önemli bir risk faktörüdür, ancak çarpık ayaklı bebeklerin büyük kısmında annede ya da babada bu durum bulunmaz. Yine de kardeşlerde görülme oranı normalden yüksektir:
Diğer risk faktörleri:
Hayır. Çarpık ayak, görünümü nedeniyle endişe yaratsa da bebekler bu deformite nedeniyle ağrı hissetmez. Yine de ayak yapısı bozuk olduğu için tedavi edilmediğinde yürümeye başladığında ciddi sorunlar ortaya çıkar.
Bu nedenle erken tanı ve Ponseti yöntemi gibi modern tedavi yaklaşımları ile deformitenin düzeltilmesi oldukça başarılı sonuçlar verir.
Tedavi edilmediğinde:
Çarpık ayak, doğru müdahalelerle çoğu zaman tamamen düzeltilebilen bir durumdur. Bebekler erken dönemde tedavi aldığında gelecekte koşabilir, oynayabilir ve günlük yaşamda yaşıtlarıyla aynı şekilde hareket edebilirler.
Aileler için en önemli adım, tanı konulduğu anda bir çocuk ortopedisi uzmanı ile görüşmek ve tedavi sürecini geciktirmemektir.